Wat gebeurt er in je oor bij hard geluid?
Wanneer je wordt blootgesteld aan hard geluid — bijvoorbeeld tijdens een concert, vuurwerkshow of bij werkzaamheden met zware machines — worden de trilhaartjes in je binnenoor (de cochlea) sterk geactiveerd. Deze trilhaartjes zijn verantwoordelijk voor het omzetten van geluidsgolven in elektrische signalen die naar je hersenen worden gestuurd. Bij extreme geluidsdruk kunnen deze haartjes beschadigd raken, wat kan leiden tot een tijdelijke of zelfs permanente piep in je oor, ook wel tijdelijke of permanente tinnitus genoemd.
Wat is tinnitus precies?
Tinnitus is het waarnemen van geluid dat er in werkelijkheid niet is. Het kan klinken als een piep, ruis, zoem of fluittoon. De oorzaak ligt meestal in beschadiging van de haarcellen in het slakkenhuis, waardoor er 'ruis' ontstaat in de signaalverwerking naar de hersenen. Deze 'ruis' wordt door de hersenen geïnterpreteerd als geluid, ook al is er geen externe bron.
Hoe snel ontstaat gehoorbeschadiging?
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kan blootstelling aan geluid boven de 85 decibel (dB) al gehoorschade veroorzaken als dit langdurig gebeurt. Ter vergelijking:
- Normaal gesprek: ±60 dB
- Drukke straat: ±85 dB
- Concert of nachtclub: 100–120 dB
Bij 100 dB kan je al na 15 minuten onbeschermde blootstelling schade oplopen. Daarom wordt het sterk aangeraden om oordoppen te dragen bij harde muziek of langdurige blootstelling aan lawaai.
Is een piep in je oor altijd blijvend?
Niet altijd. Een tijdelijke piep, die na enkele uren of dagen verdwijnt, komt vaak voor na een eenmalige blootstelling aan luid geluid. Maar herhaalde blootstelling kan leiden tot blijvende schade. Dit komt doordat beschadigde trilhaartjes zich niet meer kunnen herstellen — het zijn geen cellen die opnieuw aangroeien.
Wat kun je doen om gehoorbeschadiging te voorkomen?
Preventie is essentieel. Hier zijn enkele tips:
- Draag oordoppen op festivals, in clubs of bij concerten.
- Gebruik gehoorbescherming bij klussen of in lawaaiige werkomgevingen.
- Beperk het volume op je koptelefoon of oortjes. Veel smartphones geven een waarschuwing bij te hard geluid — neem die serieus.
- Gun je oren voldoende rust na blootstelling aan hard geluid.
Wat als de piep niet weggaat?
Als de piep na een paar dagen nog aanwezig is, is het verstandig om contact op te nemen met een huisarts of audioloog. Er zijn behandelmethoden zoals cognitieve gedragstherapie, tinnitus-retrainingtherapie (TRT) en geluidstherapie die kunnen helpen omgaan met chronische tinnitus. Hoewel er geen definitieve genezing is, kunnen deze behandelingen de impact op het dagelijks leven sterk verminderen.